De gebruiksvriendelijkheid van Windows 10

Sinds 29 juli 2015 is het weer zo ver: een nieuwe Windows is verkrijgbaar. Microsoft lanceerde op die datum het nieuwe Windows 10 als opvolger van het veel bekritiseerde Windows 8. Omdat Windows 8 op veel punten een heel verschillend design kreeg ten opzichte van voorganger Windows 7, ben ik erg benieuwd in hoeverre Microsoft de nieuwe ontwerpaanpak heeft doorgetrokken in W10. Windows 8 kwam Microsoft namelijk op veel kritiek te staan doordat belangrijke onderdelen van W8 totaal voor touch based interfaces ontwikkeld leken te zijn. In dit artikel bespreek ik de gebruiksvriendelijkheid van Windows 10 waarbij de vergelijking met Windows 8.1 de boventoon zal voeren.

Het startmenu: oud en nieuw gecombineerd

Een van de zwakke punten van Windows 8 was toch wel het startmenu. In plaats van een het kleine menu met de toegang tot al je geïnstalleerde programma’s uit Windows 7 kwam er een full screen interface met aantal tegels die pictogrammen bevatten van bepaalde apps zoals kaarten, muziek, internet explorer enzovoort. Óf er kon, na een voor meer gevorderde gebruikers geschikte duik in de settings, gekozen worden voor een een overweldigende verzameling iconen van de geïnstalleerde programma’s. Deze laatste versie van het startmenu leek nog het meest op een versie van de aloude startmenulijst ‘alle programma’s’. Doordat alle iconen een gekleurde achtergrond in enkele terugkerende basiskleuren hadden werd het contrast verminderd, wat het vinden van het juiste programma moeilijker maakte. Tevens was het startmenu nauwelijks aan eigen voorkeuren aan te passen. Het sorteren van apps bijvoorbeeld werd tot ergernis van gebruikers met elke herstart van het systeem weer vergeten. Doordat beide startmenu versies full screen werden geopend, zonder duidelijk zichtbare manier om de weergave te sluiten en terug te keren naar het vorige scherm, werd het gebruikers moeilijker gemaakt terug te gaan naar de desktop. Kortom: het windows 8 startmenu was zó anders door de focus op touch, dat veel desktopgebruikers terug verlangden naar het oude startmenu.

Het windows 10 startmenu uitgeklapt. Zichtbaar zijn de tegels.
Het nieuwe startmenu.

In Windows 10 heeft Microsoft gelukkig goed naar de gebruikers geluisterd en veel van de slechte aspecten van het W8 startmenu aangepakt. Wat direct opvalt is de combinatie tussen oude herkenbare eigenschappen en de doorvoering van de moderne metro-elementen uit W8.  Het Windows 10 startmenu keert terug naar het veel kleinere, gedeeltelijk bureaubladoverlappende startmenu dat de Windowsgebruiker gewend was. Een goede zaak lijkt mij, want dit sluit veel meer aan bij het mentale model dat de gebruiker heeft van het startmenu doordat het qua uiterlijk (en werking zoals later zal blijken) lijkt op dat in voorgaande versies van Windows (behalve 8 zelf natuurlijk). Ten tweede komt dit uiterlijk de productiviteit ten goede omdat switchen tussen het startmenu en de desktop of andere applicaties nu makkelijker is geworden.

Aan de linkerkant bevinden zich de meest gebruikte programma’s en knoppen naar belangrijke onderdelen zoals, alle programma’s, settings en power. Helaas zijn wel de gekleurde achtergronden achter de iconen naast de programmatitels in de lijst alle programma’s gebleven. Zoals gezegd verminderen ze de herkenbaarheid van de iconen. De rechterkant van het startmenu is opgevuld met de hippe metro-tegels uit het W8 startmenu. Door de keuze voor deze layout kan de gebruiker dus profiteren van de interactieve tegels én de overzichtelijkheid van het kleinere startmenu. Terugschakelen naar de desktop is weer met één klik te doen en mocht de gebruiker toch een groter startmenu met meer tegels willen dan sleept hij deze gewoon naar de gewenste grootte. Het nieuwe startmenu is een uitstekende stap vooruit en een win-win situatie volgens mij.

Andere verbeteringen

Het startmenu mag dan de meest in het oog springende verandering in Windows 10 zijn, het is niet de enige verandering. Een tweede positieve ontwikkeling is de komst van de bekende knoppen voor sluiten, maximaliseren en minimaliseren. Niet langer wordt de gebruiker opgesloten in full-screen apps met verborgen knoppen en waarvoor een extra keer geklikt moet worden om ze af te kunnen sluiten. Bovendien zijn de buttons een stuk groter dan in vorige edities van Windows, waardoor ze makkelijker aan te klikken zijn. Dat Microsoft echt aan het efficiënter maken van Windows 10 heeft gedacht komt naar voren door een andere toevoeging: de lijst van locaties voor snelle toegang die zich sinds Windows Vista links bovenin elk scherm van de verkenner bevindt wordt nu automatisch aangevuld met andere mappen die vaak door de gebruiker worden aangesproken. Daarnaast is er ook een nieuwe lijst met veelgebruikte bestanden (afbeelding 4) toegevoegd in het onderste gedeelte van de verkenner, wat het (her)openen van een bestand veel efficiënter maakt. Een gebruiker hoeft voor  recent gebruikte bestanden niet meer door mappen en sub-mappen te bladeren, maar kan direct op de snelkoppeling in deze lijst klikken.

Als laatste krijgen de mogelijkheid tot het aanmaken van extra (virtuele) bureaubladen en het makkelijker ordenen en gebruiken van meerdere schermen tegelijkertijd een eerdvolle vermelding alsusability lichtpuntjes. Beide mogelijkheden maken multi-tasken eenvoudiger omdat er minder kliks nodig zijn om meerdere openstaande programma’s tegelijkertijd te gebruiken.

Veelgebruikte locaties en bestanden in de verkenner.
Grotere knoppen voor de vensters.

Conclusie

Het is je na het lezen van dit artikel waarschijnlijk wel duidelijk geworden: Microsoft heeft met Windows 10 grote stappen gemaakt in de verbetering van de usability van het besturingssysteem. Het startmenu is verkleind en beter georganiseerd waardoor het veel overzichtelijker is geworden, en waardoor het switchen tussen verschillende programma’s, iets wat veelvoorkomend is in Windows, eenvoudiger is. Andere verbeteringen zoals de grotere knoppen voor minimaliseren, maximaliseren en sluiten plus de handige lijstjes met veelgebruikte bestanden in de verkenner zijn eveneens waardevolle toevoegingen die het dagelijks gebruik plezieriger en effectiever maken. Omdat Microsoft heeft aangekondigd Windows 10 constant te updaten met nieuwe functionaliteit in plaats van een nieuwe Windows uit te brengen ben ik erg benieuwd wat de toekomst in petto heeft de de user interface van ’s werelds meestgebruikte software.